چه زمانی باید کودک را به یک پزشک ارتوپدی برد؟
در روند رشد کودکان گاهی تشخیص اینکه آیا مراجعه به پزشک ارتوپدی ضرورت دارد یا نه، دشوار است. برخی از نشانه ها در فرآیند رشد می تواند مشابه اختلالات اسکلتی عضلانی باشد، در حالی که بسیاری از مشکلات ارتوپدی در کودکان موقت است. اگر کودک شما برای اولین بار نشستن یا راه رفتن را تجربه می کند، باید مراقب باشید که عادت های نادرست در انجام این حرکت ها می تواند مشکل ساز باشد. البته بعضی از این عادت ها با بزرگتر شدن کودک اصلاح می شوند، اما در صورت تکرار، مراجعه زودهنگام به ارتوپد اطفال می تواند نجات دهنده باشد. در ادامه موارد مهمی را توضیح خواهیم داد که با مشاهده آن ها در کودک، بهتر است به سرعت به پزشک ارتوپدی مراجعه کنید.
ارتوپدی کودکان چیست؟
ارتوپدی کودکان، شاخه ای از علم پزشکی است که به پیشگیری، درمان و تشخیص آسیب های مفاصل، عضلات و استخوان ها در کودکان می پردازد. پزشک ارتوپد اطفال هم مسئول درمان بیماری ها و آسیب های ارتوپدی در نوزادان، کودکان و نوجوانان است. چنانچه اقدامات و درمان های معمول مانند آتل وگچ گیری ها، نتایج موثری نداشته باشد، پزشک مربوطه ممکن است از درمان جراحی ارتوپدی استفاده کند. از آن جایی که کودکان هنوز در حال رشد هستند، نحوه قرارگیری ماهیچه ها، مفاصل و استخوان های آن ها با بزرگسالان فرق می کند. به همین دلیل است که مراجعه به هر متخصص ارتوپدی جایز نیست.
چه زمانی به ارتوپد اطفال مراجعه کنیم؟
معمولا مشکلات اولیه خردسالان با راه رفتن شروع می شود که در ادامه و با بزرگتر شدن کودک، مشکلات دیگری مانند ناهنجاری در ستون فقرات یا استخوانبندی شکل می گیرد. با مشاهده هر یک از این علائم مراجعه به ارتوپد کودکان ضروری است. در ادامه به برخی از این مشکلات اشاره خواهیم کرد.
- پا چنبری در کودکان: در این ناهنجاری، حالت پنجه پاهای کودک هنگام راه رفتن یا دویدن، به جای اینکه رو به جلو باشد، به سمت داخل چرخانده می شود. این عارضه ممکن است تا 8 سالگی برطرف شود اما اگر ادامه دار باشد، نیاز به مداخله ارتوپدی دارد.
- درمان: می تواند شامل گچ گرفتن، بریس یا جراحی برای اصلاح ساختار استخوان باشد.
- پای پرانتزی در کودکان: بیشتر در کودکان نوپا و زیر 2 سال، همچنین کسانی که در دوران کودکی از چاقی رنج می برند، دیده می شود. اگر کودکی پای پرانتزی داشته باشد، هنگام راه رفتن، فاصله قابل توجهی بین پاهایش ایجاد می شود. همانطور که کودک به رشد خود ادامه می دهد معمولا پاها صاف می شوند. با این حال اگر یک پا بیشتر خمیده باشد یا خمیدگی شدید باشد، لازم است مراجعه به ارتوپد اطفال صورت بگیرد. علاوه برآن، پای پرانتزی می تواند نشانه ای از بیماری های دیگر مانند بلونت یا راشیتیسم باشد.
- درمان: با استفاده از اشعه ایکس پس از سه سالگی، تشخیص و درمان راحت تر صورت می گیرد. در کودکان زیر 2 سال معمولا درمان خاصی نیاز نیست اما پس از آن ممکن است استفاده از کفش های مخصوص، آتل، گچ گرفتگی یا جراحی پیشنهاد شود.
- عفونت استخوان ها و مفاصل در کودکان: با حضور و تکثیر میکروب ها در مفاصل کودکان، التهاب و عفونت در مفصل و استخوان ها دیده می شود. در صورتی که دیر تشخیص داده شود می تواند منجر به تخریب بافت مفصل و استخوان شود. در سنین پایین موجب تب، بی قراری و محدودیت حرکتی در نوزاد می شود.
- درمان: با نمونه برداری و سونوگرافی شروع می شود و سپس در صورت نیاز آنتی بیوتیک تجویز می شود. پس از درمان عفونت، فیزیوتراپی یا ورزش درمانی بسیار موثر است.
- اسکولیوز در کودکان: این ناهنجاری به انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات کودکان اشاره دارد. معمولا به شکل یک خمیدگی در ستون فقرات فرزند شما دیده می شود که ممکن است دردناک هم باشد. در برخی موارد مشکلات ژنتیکی باعث اسکولیوز در کودکان می شود و در موارد دیگر هم نقص هایی در ساختار نخاع و استخوان های اطراف آن وجود دارد که فشار اضافی به ستون فقرات می آورند.
- درمان: درمان معمولا با پی گیری های منظم فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی صورت می گیرد. در موارد حاد ارتوپد اطفال درمان جراحی را انجام می دهد.
مراجعه به پزشک ارتوپد اطفال
اولین موردی که برای مراجعه به ارتوپد کودکان باید به خاطر بسپارید این است که تمام مدارک پزشکی کودکتان را به همراه ببرید. ارتوپد اطفال برای تشخیص و درمان ممکن است به آزمایش ها و نتایج تصویربرداری احتیاج داشته باشد. در طول مشاوره اولیه سعی کنید علائم را به طور کامل همراه با سابقه پزشکی شرح دهید. اطمینان حاصل کنید که کودک شما لباس راحت و گشاد پوشیده تا در طول معاینه بتواند حرکات آزادانه داشته باشد. دکتر فرهاد شهبازی، متخصص و جراح ارتوپدی، با به روز ترین تجهیزات و در نظر گرفتن روحیه حساس کودکان، بهترین درمان را برای انواع مشکلات ارتوپدی فرزند شما انجام می دهند.
