یکی از مشکلات معمول پس از جراحی تعویض مفصل زانو، خشک شدن زانو پس از عمل است. افرادی که این جراحی را انجام میدهند، ممکن است در بازههای زمانی مختلف پس از جراحی احساس کنند که مفصل زانوی خود سفت شده است؛ اما دلیل این مشکل چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟
در این مقاله، بهطور جامع به انواع علت های خشکی زانو پس از جراحی تعویض مفصل میپردازیم و در انتها روشهای درمان این مشکل را بررسی خواهیم کرد.
خشکی زانو چیست و کی رخ می دهد؟
جراحی تعویض مفصل زانو برای جایگزینی غضروف فرسوده مفصل زانو اجرا میشود. این روش یک راه عالی برای درمان آرتریت شدید زانو است؛ اما متأسفانه، عوارض پس از جراحی تعویض زانو رخ میدهد، حتی اگر عمل جراحی بهخوبی انجام شود.
یکی از مشکلات معمول پس از تعویض زانو، سفتی زانو پس از عمل است. افرادی که بعد از تعویض زانو این مشکل را تجربه میکنند، ممکن است ناتوانی در صاف کردن کامل پا، خم کردن زانو یا هر دو را تجربه کنند.
در کل، اهمیت بزرگی دارد که تا چه حد شما قبل از جراحی قابلیت حرکت دادن زانوی خود را دارید. افرادی که از قبل میتوانند بهراحتی زانو را حرکت دهند، احتمالاً پس از عمل کمتر به سفتی زانو دچار میشوند.
در زمان جراحی، اقداماتی وجود دارند که میتوانند به آزاد کردن رباطها و بافتهای سفت اطراف مفصل کمک کنند. این روشها همچنین میتوانند به برداشتن تکههای آسیبدیده از غضروف یا استخوان که ممکن است در حرکت اختلال ایجاد کنند، کمک کنند؛ اما در برخی موارد، انعطاف بافت ها به حدی محدود میشود که نمیتوان آنها را بهطور کامل اصلاح کرد.
علت خشکی زانو پس از جراحی چیست؟
در برخی از افراد، بازیابی حرکت زانو پس از جراحی دشوار است. عدم حرکت طبیعی پس از تعویض زانو میتواند مربوط به یکی از دلایل متعدد یا ترکیبی از موارد زیر باشد:
کنترل ناکافی درد
کنترل درد پس از تعویض مفصل معمولاً یک مشکل قابل کنترل است؛ اما برخی از بیماران ممکن است تحمل عوارض جانبی داروهای مسکن را غیرممکن بدانند. عدم کنترل کافی درد میتواند منجر به مشکل در افزایش حرکت مفصل تازه تعویض شده شود. باید با پزشک فوق تخصص زانو مشورت کرده و برنامه درمان درد مناسب را ایجاد کنید.
حرکت ضعیف قبل از جراحی
حرکت و وضعیت بدنی شما قبل از جراحی میتواند برای پیشبینی حرکت شما بعد از جراحی مفید باشد. بیمارانی که قبل از عمل جراحی دچار سفتی میشوند، احتمال بروز سفتی بعد از جراحی بیشتر است.
تشکیل بیش از حد اسکار
برخی از افراد اسکار بیشتری تشکیل میدهند و برخی مواقع میتواند در آنها از حد معمول بیشتر باشد. افرادی که احتمال بیشتری برای سفتی بعد از جراحی دارند شامل:
- بیمارانی که قبلاً تحت جراحی قرارگرفتهاند.
- بیمارانی که در حال انجام جراحی تعویض مجدد زانو هستند و دارای مشکلات دیگری میباشند.
قرارگیری نامناسب ایمپلنت ها
جراحان تلاش میکنند تا تعادل زانو را در زمان جراحی حفظ کنند. این به معنای یافتن اندازه و تراز مناسب تعویض زانو است تا مفصل زانو خیلی سفت و یا شل نباشد. هدف این است که تعادل مفصل زانو حین حرکت (سفت یا خمیده) یکسان باشد. اشتباهات در موقعیت ایمپلنت ممکن است تأثیرات بسیاری بر سلامت بیمار داشته باشد و نیاز بهدقت بسیاری در حین جراحی دارد.
خطرات جدی بعد از جراحی مفصل زانو
مانند هر جراحی بزرگ دیگر، عوارض شدید اما نادر ممکن است رخ دهد. کمتر از 2 درصد از بیماران این عوارض را تجربه میکنند. عوارض جدی این جراحی عبارتند از:
- واکنش آلرژیک: این عارضه نادر است و ممکن است بهعنوان یک واکنش به مواد مورداستفاده در ایمپلنت زانو رخ دهد.
- لخته شدن خون: لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل زانو اتفاق میافتد و میتواند جلوگیری از جریان خون به مفصل و بافتهای اطراف آن کند.
- حمله قلبی: اگر یک بیمار قبل از جراحی عوامل خطر قلبی داشته باشد، ممکن است جراحی تعویض مفصل زانو به حمله قلبی منجر شود.
- خونریزی: خونریزی ممکن است در محل جراحی رخ دهد و نیاز به اقدامات ترمیمی داشته باشد.
- عفونت: عفونتها پس از جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است رخ دهند و نیاز به درمان با آنتیبیوتیکدارند.
- سکته: سکته ممکن است پس از جراحی ایجاد شود و عملکرد مفصل را تحت تأثیر قرار دهد.
- فلج عصب پرونئال مشترک (PN): این عارضه نادر و ناتوانکننده میتواند پس از تعویض مفصل زانو رخ دهد. افراد مبتلابه ناهنجاری والگوس در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه هستند.
کدام عوارض جراحی زانو منجر به اصلاح زانو می شوند؟
اصلاح زانو یا عمل مجدد، جراحی است که جایگزین ایمپلنتهای پروتز از جراحی اصلی میشود. کسانی که جراحی تعویض زانو انجام میدهند ممکن است به زانوی مصنوعی دیگری نیاز داشته باشند.
اگر ایمپلنت زانو به دلیل ساییدگی، شل شدن یا مسائل دیگر بشکند، ممکن است اصلاح ایمپلنت زانو ضروری باشد.
عوارضی که میتوانند نیازمند اصلاح زانو باشند عبارتند از:
- شکستگی
- عفونت
- ناپایداری و دررفتگی
- شل شدن ایمپلنت زانو
- ناهماهنگی و شکستن
- مشکلات بافت نرم
مطالعات نشان دادهاند که دلایل مؤثر برای اصلاح زانو، عفونت، شل شدن آسپتیک و شکستگی پری پروتز است. شکستگیهای پری پروتز در استخوان ران، درشتنی یا کشکک رخ میدهد.
شل شدن آسپتیک به خرابی پروتز اطلاق میشود که ناشی از مشکل مکانیکی نباشد. در عوض، ممکن است خرابی پروتز با تحلیل استخوان یا التهاب در سلولهای مفصل همراه شود.
عفونت
در حالی که خطر عفونت کم است، میتواند یک عارضه بزرگ در جراحی تعویض مفصل زانو باشد. ایمپلنتهای فلزی و پلاستیکی ممکن است بهعنوان سطحی برای رشد باکتریها عمل کنند و محل قرارگیری آنها ممکن است آنها را برای آنتیبیوتیکها غیرقابلدسترس کند. درنتیجه، عفونتها میتوانند به ماهیچه یا استخوان آسیب برسانند و ایمپلنت را ضعیف کنند.
مشکلات بافت نرم
عوارض ترمیم زخم و پوست و سایر مشکلات بافت نرم ممکن است پس از تعویض مفصل زانو رخ دهد. پوشش بافت نرم برای حفظ و بهبود پروتز بسیار مهم است. عدم شناسایی زودهنگام عوارض ترمیم زخم میتواند منجر به نکروز، عفونت و از دست دادن پروتز شود.
شل شدن ایمپلنت زانو
شل شدن یکی از شایعترین عوارض جراحی تعویض مفصل زانو است که نیاز به اصلاح دارد. دلایل مختلفی برای شل شدن ایمپلنت وجود دارد. عفونت یک علت محتمل برای شل شدن آسپتیک یک پاسخ التهابی است که منجر به از دست دادن استخوان و شل شدن ایمپلنت در صورت عدم وجود عفونت میشود.
سن کمتر با خطر بالاتر شل شدن آسپتیک همراه است. عوامل دیگر عبارتند از سن، جنس، BMI، سطح فعالیت، مصرف الکل و تنباکو و کیفیت استخوان.
طراحی معیوب، نقص محصول، یا ساییدگی قطعات ایمپلنت نیز میتواند باعث شل شدن آن شود.
ناپایداری و دررفتگی
ناپایداری مفصل زانو زمانی اتفاق میافتد که بافتهای نرم پشتیبان زانو ازکارافتاده یا به دلایل دیگر نمیتوانند کار کنند. این یک دلیل رایج برای جراحی اصلاح زانو است، اما متخصصان میگویند که شناسایی علل بیثباتی زانو میتواند کمک بسیار بزرگی به بهبود ناپایداری زانو کند.
ناهماهنگی و شکستن ایمپلنت
اجزای زانوی مصنوعی برای اینکه بهدرستی کار کنند، باید در یک راستا قرار بگیرند. اگر این اعضا در یک ردیف قرار نگیرند، ممکن است خیلی زود فرسوده شوند یا ایمپلنت از کار بیفتد.
شکستگی
شکستگی استخوان بعد از جراحی تعویض مفصل زانو یک عارضه نادر است که ممکن است نیاز به تعویض مجدد زانو داشته باشد. استخوان ران، درشتنی یا کشکک ممکن است در هر زمان، حتی سالها پس از جراحی نیز بکشند.
عوامل خطر مرتبط با شکستگی شامل شرایط التهابی، سن و پوکی استخوان است. علاوه بر این، مصرف طولانیمدت استروئید و برخی بیماریهای عصبی مانند پارکینسون یا صرع خطر را افزایش میدهد.
حساسیت به فلز ایمپلنت
حساسیت به فلز ایمپلنت زانو بسیار نادر است. این عارضه زمانی اتفاق میافتد که فلز موجود در ایمپلنت واکنشی را در بدن بیمار ایجاد کند. این موضوع میتواند یک واکنش آلرژیک یا یک پاسخ خود ایمنی باشد.
متأسفانه، آزمایش حساسیت به فلز ایمپلنت پیچیده است و متخصصان هنوز راه کاملی برای بهینهتر کردن این عارضه نیافتهاند.
بهترین دکتر جراحی مفصل زانو
هرگونه تأخیر در مراجعه به پزشک میتواند پروسه درمانی مفصل زانوی شما را سختتر کند. قطعاً داشتن یک پزشک و جراح باتجربه با عملکرد بسیار خوب میتواند خیال شما را بابت کیفیت عمل و همچنین نتیجه آن راحت کند. شما برای انجام عمل جراحی مفصل زانو میتوانید به دکتر فرهاد شهبازی متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. ایشان با بهره گرفتن از جدیدترین متدهای روز دنیا این جراحی را برای بیماران خود انجام میدهد. در صورت داشتن هرگونه سؤال در ارتباط با جراحی مفصل زانو میتوانید از ایشان مشاوره بخواهید و مطمئن شوید که کاندید مناسبی برای این جراحی هستید یا خیر.