انحراف شست پا (هالوکس والگوس) و درمان آن
انحراف شست پا، که به آن هالوکس والگوس نیز گفته می شود، عارضه ای شایع است که باعث کج شدن انگشت شست پا به سمت انگشتان دیگر می شود. این امر می تواند منجر به برجستگی استخوانی دردناک در پایه شست پا، التهاب، درد و محدودیت حرکتی شود. در حالی که هالوکس والگوس بیشتر در زنان رخ می دهد، عوامل مختلفی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله ژنتیک، پوشیدن کفش های نامناسب و برخی از شرایط پزشکی. خوشبختانه، روش های درمانی مختلفی برای هالوکس والگوس وجود دارد، از تغییرات ساده در سبک زندگی و استفاده از کفش های مناسب گرفته تا روش های جراحی پیشرفته که می تواند به کاهش درد، بهبود عملکرد و بازیابی ظاهر طبیعی پا کمک کند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش های تشخیص و درمان های مختلف هالوکس والگوس می پردازیم.
انحراف شست پا (هالوکس والگوس) چیست؟
هالوکس والگوس، یا انحراف شست پا، یک نوع بدشکلی شایع است که منجر به برآمدگی و بزرگ شدن بخش داخلی مفصل در پایه شست پا می شود. این برآمدگی ناشی از ناهماهنگی در مفصل انگشتی بزرگ (مفصل فالانژال متاتارس) و گاهی تشکیل استخوان اضافی است. این ناهماهنگی باعث می شود شست پا به سمت انگشتان کوچکتر خم شده و بچرخد. این تغییر شکل به مرور زمان پیشرفت می کند و ممکن است در برخی افراد علائم دردناک و ناراحت کننده ای را به همراه داشته باشد، در حالی که برخی دیگر بدون علامت هستند. هالوکس والگوس در برخی موارد به انگشت کوچک نیز تأثیر می گذارد و یک بونیون کوچکتر در مفصل مرکزی پنجم (انگشت کوچک) ایجاد می کند. این ناهماهنگی باعث می شود انگشت کوچک به سمت داخل خم شده و یک مفصل بزرگتر به وجود بیاید. این بدشکلی، که در فارسی به آن قوز شست پا یا شصت کجی نیز می گویند، به خصوص در زنان شایع است و ۹۰٪ موارد آن را شامل می شوند. عواملی مانند پوشیدن کفش های تنگ و نامناسب می توانند این وضعیت را تشدید کنند، اما عامل اصلی، زمینه ارثی موجود در خانواده است.
علت انحراف یا کج شدن شست پا
در حالی که علت دقیق کج شدن انگشت شست پا (هالوکس والگوس) هنوز به طور کامل شناخته نشده، اما به نظر می رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند.
نقش ژنتیک:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به هالوکس والگوس باشد، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر می شود. این امر نشان می دهد که ممکن است ژن هایی در ابتلا به این عارضه نقش داشته باشند.
- شلی رباط ها: برخی افراد به طور طبیعی رباط های شل تر و انعطاف پذیرتری دارند که می تواند باعث ناپایداری مفصل شست پا و افزایش احتمال کج شدن آن شود.
عوامل محیطی:
- کفش نامناسب: پوشیدن کفش های تنگ، نوک تیز یا پاشنه بلند به مدت طولانی می تواند فشار زیادی به انگشت شست پا وارد کند و باعث انحراف آن شود.
- ایستادن طولانی مدت: مشاغلی که نیازمند ایستادن طولانی مدت هستند، مانند پرستاری یا آرایشگری، می توانند خطر ابتلا به هالوکس والگوس را افزایش دهند.
- آسیب به پا: آسیب هایی مانند شکستگی یا دررفتگی در مفصل شست پا می تواند باعث ناپایداری آن و افزایش احتمال کج شدن انگشت در آینده شود.
- بیماری های التهابی: بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید می توانند باعث التهاب و درد در مفاصل پا، از جمله مفصل شست پا شوند و این امر می تواند به مرور زمان منجر به کج شدن انگشت شود.
علائم انحراف شست پا
انحراف شست پا می تواند با علائم مختلفی همراه باشد. برخی از برجسته ترین علائم این عارضه عبارتند از:
- برجستگی استخوانی: مشخص ترین علامت هالوکس والگوس، برآمدگی استخوانی در پایه انگشت شست پا است که به آن بونیون (bunion) گفته می شود. این برآمدگی به مرور زمان بزرگتر شده و می تواند قرمز، متورم و دردناک باشد.
- درد: درد در مفصل شست پا، به خصوص هنگام راه رفتن یا ایستادن، یکی از شایع ترین علائم هالوکس والگوس است. درد ممکن است تیز، سوزش دار یا مبهم باشد و در برخی موارد، به سایر انگشتان پا نیز سرایت کند.
- محدودیت حرکتی: انحراف شست پا می تواند باعث محدودیت حرکتی در مفصل شود. خم کردن یا تکان دادن انگشت شست پا ممکن است دشوار یا دردناک باشد.
- مشکلات مربوط به کفش: پوشیدن کفش، به خصوص کفش های تنگ یا پاشنه بلند، می تواند در افراد مبتلا به هالوکس والگوس دشوار و دردناک باشد.
سایر علائم:
- ضخیم شدن پوست یا ایجاد میخچه در ناحیه بونیون
- تشکیل پینه یا تاول بین انگشت شست و انگشت دوم پا
- قرمزی و التهاب در مفصل شست پا
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در انگشت شست پا
- ظاهر خمیده و غیرطبیعی انگشت شست پا (انگشت چکشی)
درمان هالوکس والگوس یا انحراف شست پا
پس از تشکیل بونیون ها، آن ها به طور کامل از بین نمی روند؛ بنابراین، درمان هالوکس والگوس بر مدیریت و تسکین علائم متمرکز است. این درمان ها به دو بخش خانگی و پزشکی تقسیم می شوند. برای درمان کجی شست پا در منزل می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- نوارها و پدهای مخصوص بونیون: پدهای بدون نسخه که برای درمان بونیون طراحی شده اند، می توانند التهاب را کاهش داده و شدت درد را کم کنند. همچنین می توان از نوارهای طبی برای نگه داشتن پا در وضعیت صحیح استفاده کرد.
- تغییر کفش و استفاده از کفش مناسب: برای کاهش فشار وارد بر انگشتان پا، می توانید از کفش هایی با پنجه پهن تر استفاده کنید.
- مسکن ها: استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) به همراه کمپرس یخ، می تواند به کاهش درد و التهاب در محل ضایعه کمک کند.
اگر روش های بالا برای شما موثر نبود، پزشک مناسب ارتوپد ممکن است یکی از روش های زیر را پیشنهاد دهد یا از ترکیبی از درمان ها برای دستیابی به نتیجه مطلوب استفاده کند:
- کفش های ارتوپدی: کفش های ارتوپدی مخصوص می توانند به اصلاح وضعیت پا و کاهش میزان انحراف شست پا کمک کنند. بستن آتل در طول شب نیز می تواند به بهبودی و کاهش علائم در برخی افراد کمک کند.
- فیزیوتراپی: ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی با کاهش چسبندگی های بافت نرم به کاهش درد و التهاب ناشی از بونیون کمک می کنند.
- تزریق موضعی داروهای استروئیدی: تزریق موضعی داروهای استروئیدی می تواند به کاهش درد و التهاب در مفصل درگیر کمک کند. این تزریق ها معمولاً در موارد شدید بیماری و در صورت عدم پاسخ مناسب به سایر درمان ها برای به تعویق انداختن یا جلوگیری از جراحی استفاده می شوند.
- جراحی: جراحی در مواردی توصیه می شود که درمان های غیر جراحی نتوانند وضعیت بیمار را بهبود بخشند و شدت ضایعه به حدی باشد که راه رفتن را برای بیمار دشوار کند. به جراحی که برای درمان هالوکس والگوس انجام می شود، بونیونکتومی می گویند. در طی این جراحی، پزشک بونیون را برداشته و سپس انگشت ها را مجدداً با هم تراز می کند تا انحراف ایجادشده در اثر رشد بونیون اصلاح شود.
بهترین پزشک برای درمان انحراف شست پا
برای درمان انحراف شست پا، مراجعه به یک پزشک متخصص و با تجربه اهمیت بسیاری دارد. تأخیر در مراجعه می تواند پروسه درمان را پیچیده تر کند، بنابراین مشاوره و درمان به موقع ضروری است. یکی از بهترین پزشکان برای درمان انحراف شست پا، دکتر شهبازی، متخصص ارتوپدی است. ایشان با بهره گیری از جدیدترین متدهای درمانی، خدمات لازم را به بیماران ارائه می دهند و در تمام مراحل بهبودی همراه شما خواهند بود. اگر سوالی در مورد مشکلات پا دارید، می توانید از دکتر شهبازی مشاوره بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که کاندید مناسبی برای روش های درمانی جراحی یا غیر جراحی هستید. با کمک دکتر شهبازی، می توانید از کیفیت بالای پروسه درمانی و نتایج مطلوب آن مطمئن باشید.
